Wdrażany przez Unię Europejską projekt Repolyuse to pionierskie rozwiązanie w zakresie recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych z przemysłu chłodniczego, budowlanego czy motoryzacyjnego i ich powtórnego wykorzystania w nowych materiałach konstrukcyjnych. Jego głównym celem są pianki poliuretanowe, powszechnie stosowane do izolacji.
Wdrażany przez Unię Europejską projekt Repolyuse to pionierskie rozwiązanie w zakresie recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych z przemysłu chłodniczego, budowlanego czy motoryzacyjnego i ich powtórnego wykorzystania w nowych materiałach konstrukcyjnych. Jego głównym celem są pianki poliuretanowe, powszechnie stosowane do izolacji.
Pianki budowlane są trudne do odzyskania z gruzu budowlanego, a ich recykling jest jeszcze trudniejszy. Prace nad odzyskiwaniem tworzyw trwały od kilku lat. Każdego roku w Europie zużywa się ponad 3,5 miliona ton poliuretanu. Około 20% tego materiału zamienia się w odpady, z których zdecydowana większość (ok. 460 000 ton rocznie) trafia na wysypiska śmieci. Wykorzystanie odpadów poliuretanowych na przykład jako zamiennik gipsu używanego w materiale izolacyjnym pozwoliłoby nie tylko ograniczyć ilość szkodliwych dla środowiska substancji, ale także zaoszczędzić energię i wodę i zmniejszyć zapotrzebowanie na gips, które wynosi obecnie około 1 mln ton rocznie.
Program Repolyuse dla pianek budowlanych
Naukowcy z Uniwersytetu w Burgos w Hiszpanii opracowali niedawno metodę recyclingu pianek budowlanych. Pianki budowlane poddawane są obróbce, kruszone i mieszane z gipsem. Pianki budowlane z recyklingu można również mieszać z innymi materiałami budowlanymi, takimi jak cement, zaprawa murarska i asfalt bitumiczny. Metoda opracowana w Burgos nie tylko oszczędza zasoby naturalne, ale może również zmniejszyć ciężar materiałów budowlanych i poprawić ich właściwości fizyczne i efektywność energetyczną.
Uniwersytet w Burgos stworzył pierwsze prototypowe materiały konstrukcyjne zawierające poliuretan z odzysku na początku 2019 roku i od tego czasu przeprowadza na nich testy termiczne i fizyko-chemiczne. Prototypy są rozmieszczane w trzech lokalizacjach demonstracyjnych w Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, aby przetestować ich wpływ na temperaturę, wilgotność i izolację akustyczną wewnątrz budynków.
Jedną z zalet stosowania odzyskanego z pianek budowlanych poliuretanu w materiałach konstrukcyjnych jest to, że budynki mogą przetrwać nawet przez ponad 100 lat, co zapewnia plastikowi długie drugie życie. Po tym okresie materiały budowlane można będzie prawdopodobnie ponownie wykorzystać. W ten sposób odzyskiwanie tworzyw sztucznych z pianek budowlanych będzie niemal niekończącym się procesem.
Projekt Life-PSLOOP dla starych pianek budowlanych
Spienione pianki budowlane z polistyrenu są szeroko stosowane do izolacji w budownictwie. Do niedawna nie można było ich poddać recyklingowi w Europie nie tylko z powodu trudności technologicznych, ale także ze względu na używane w nich środki zmniejszające palność zawierające brom. Te związki przeciwpożarowe były używane do 2015 roku zanim ich użycie zostało zabronione jako środków powodujących trwałe zanieczyszczenia organiczne.
W ramach europejskiego projektu LIife-PSLOOP opracowana została alternatywna technologia ponownego wykorzystania surowców w postaci stosowanej przed 2015 rokiem pianki budowlanej i bromu po konkurencyjnych na rynku kosztach. Holenderskie firmy podjęły się zadania opracowania technologii wydobywania pianki budowlanej z odpadów branży budowlanej, rozpuszczania jej, usunięcia zawartego w niej bromu i ostatecznie przekształcenia w czysty surowiec, który można wykorzystać do produkcji nowych pianek budowlanych. Zastosowania pianek budowlanych w sektorze budownictwa zostały w szczególności określone w strategii Unii Europejskiej w dziedzinie tworzyw sztucznych jako wykazujące potencjał do wykorzystania materiałów pochodzących z recyklingu.
Jak działa proces recyclingu pianek budowlanych?
Polistyren zanurzany jest po prostu w rozpuszczalniku i rozpuszcza się. Następnie poprzez zastosowanie antyrozpuszczalnika polistyren wytrąca się w postaci żelu, który można wykorzystać do wytworzenia nowych pianek budowlanych. Powstały w procesie recyklingu polistyren ma właściwości niemal tak dobre jak pierwotny materiał. Odpowiedzialny za opracowanie technologii recyclingu pianek budowlanych starszego typu Instytut Fraunhofera-IVV znalazł nawet sposób na odizolowanie środka zmniejszającego palność i recykling znajdującego się w nim bromu.
Instytut Fraunhofera zapewnia, że opracowana w ośrodku technologia pozwala uzyskać 99% wydajności z procesu recyklingu polistyrenu z pianek budowlanych. Tylko 0,3% polistyrenu jest tracone podczas procesu, co oznacza, że można go poddawać recyklingowi prawie w nieskończoność.
Opracowany w 2019 roku projekt wdrożenia technologii do użytku przewiduje budowę zakładu recyklingu w holenderskim mieście Terneuzen. Zakład ma być zdolny do poddania recyklingowi około 3 000 ton pianki budowlanej rocznie. Zużyta pianka budowlana ma być według planów skupywana i wstępnie obrabiana przez lokalne firmy, a potem trafiać do holenderskiej przetwórni i innych planowanych zakładów. Udział w projekcie zadeklarowało już wielu europejskich producentów pianek budowlanych, między innymi firmy Goldfoam i Styrmann. Naukowcy mają nadzieję, że nowy proces recyklingu zmniejszy również emisję gazów cieplarnianych i konieczność transgranicznego transportu niebezpiecznych odpadów z pianki budowlanej. Według prognoz do 2030 roku ilość odpadów pochodzących z pianek budowlanych, jak i emisja dwutlenku węgla przy produkcji tego materiału zmniejszy się o połowę.
