Malowanie ścian to jedna z najczęściej wykonywanych czynności przy odnawianiu budynków. Wiele osób, zwłaszcza w domu, wciąż wykorzystuje do tego tradycyjne połączenie wałka i farby. Takie rozwiązanie jest jednak czasochłonne, zużywa dużo farby i zwyczajnie nie nadaje się do efektywnego pokrywania większych powierzchni. Jeśli więc zależy Ci na czasie lub masz do pomalowania dużą powierzchnię, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie sięgnięcie po natryskowe malowanie.
Na czym polega malowanie natryskowe?
Ogólnie rzecz biorąc, jest to rodzaj malowania maszynowego. Nakładanie farby odbywa się tutaj z użyciem specjalnego urządzenia (np. pistoletu natryskowego lub agregatu malarskiego), które pozwala pokryć malowaną powierzchnię w krótkim czasie. Otrzymujemy w ten sposób równy strumień farby, który przy zachowaniu odpowiedniej odległości dyszy od malowanej powierzchni pokrywa ją równomiernie i nie pozostawia zacieków.
O malowaniu natryskowym możesz poczytać także tutaj.
Metody malowania natryskowego
Zasadniczo, sposobem natryskowym można malować trzema różnymi metodami:
- Metoda niskociśnieniowa (HVLP) — farba jest tutaj rozprowadzana z wykorzystaniem powietrza o niskim ciśnieniu (maksymalnie do 0,9 bara). Metoda ta umożliwia malowanie nawet małych elementów, jednak ma stosunkowo ograniczoną efektywność, co dyskwalifikuje ją z wykorzystania przy dużych powierzchniach. Pozwala zaoszczędzić około 30% więcej farby niż ręczne malowanie za pomocą wałka. Do malowania metodą niskociśnieniową potrzebny jest pistolet natryskowy z wbudowanym silnikiem (napędzany prądem) lub system z turbiną HVLP (High Volume Low Pressure). Sprzęt ten nadaje się przede wszystkim do lakierów i lekkich farb.
- Metoda pneumatyczna — podobnie jak przy malowaniu niskociśnieniowym, również tutaj wykorzystywane jest powietrze. Może ono jednak osiągać znacznie wyższe ciśnienie — od 3 do 6 bar. Pozwala to osiągnąć wysoką precyzję, ale prowadzi także do powstawania charakterystycznej mgiełki z farby, a więc i strat materiału (wciąż jednak mniejszych niż przy ręcznym malowaniu). Najczęściej wykorzystuje się tutaj pistolet natryskowy ze zbiornikiem podpięty bezpośrednio do kompresora. Warto jednak pamiętać, że taki zestaw nie zapewnia najwyższej efektywności i malowanie dużych powierzchni może zająć relatywnie dużo czasu. Użyta w tej metodzie farba powinna być lekka i niezbyt gęsta.
- Metoda hydrodynamiczna — w jej przypadku farba podawana jest pod bardzo dużym ciśnieniem (nawet ponad 230 bar), bez użycia powietrza. Zwiększa to oszczędność materiału (nawet o 20-30% względem innych metod natryskowych) i pozwala uzyskać wysokiej jakości powłoki. Zależnie od mocy zastosowanego urządzenia, pozwala osiągnąć bardzo wysoką efektywność i pokryć nawet bardzo duże powierzchnie w stosunkowo krótkim czasie — malowanie hydrodynamiczne jest powszechnie uznawane za najszybszą metodę malowania ścian i innych powierzchni. Malowanie narożników i miejsc trudno dostępnych może być jednak kłopotliwe. Do malowania tą metodą wykorzystuje się agregaty malarskie. Mogą być one membranowe lub tłokowe. Zaletą tych urządzeń jest to, że mogą współpracować z szeroką gamą farb — od lekkich chlorokauczukowych, po ciężkie antykorozyjne i farby przeciwpożarowe (pęczniejące). Oczywiście zależy to w dużej mierze od mocy danego urządzenia. Warto jednak pamiętać, że malowanie agregatem wymaga pewnej wprawy i warto poćwiczyć trochę przed malowaniem właściwej powierzchni. Samo urządzenie nie należy też do najtańszych.
Jak przygotować się do malowania natryskowego?
Choć samo malowanie natryskowe ścian nie jest przesadnie skomplikowane, przed przystąpieniem do pracy należy odpowiednio przygotować miejsce, farby, sprzęt i siebie samego.
W pierwszej kolejności, zwłaszcza przy natrysku pneumatycznym, należy dokładnie zabezpieczyć najbliższe otoczenie. Wszystko, co nie ma być pokryte farbą, najlepiej obłożyć specjalną folią malarską. Do jej mocowania powinno się użyć wytrzymałej taśmy malarskiej. Trzeba także zadbać, aby wszystkie ściany i inne powierzchnie do malowania były wolne od zabrudzeń, kurzu i zawilgoceń. Jeśli zamierzamy pracować na świeżym tynku, należy pamiętać o jego wcześniejszym zagruntowaniu.
Następnym krokiem będzie przygotowanie farby. Trzeba przede wszystkim pamiętać o jej dokładnym wymieszaniu — ręcznym lub z użyciem elektrycznego mieszadła. Powinno się jednak przy tym uważać — zbyt duża intensywność mieszania może spowodować wytrącenie się pigmentu lub napowietrzyć farbę. Jeśli zamierzamy malować natryskiem niskociśnieniowym lub pneumatycznym, często trzeba też odpowiednio rozcieńczyć farbę. Wszelkie instrukcje dotyczące przygotowania farby można znaleźć na jej opakowaniu. Dobrze jest stosować farby dedykowane natryskowej metodzie malowania — są one poddawane dodatkowej filtracji, a przy tym wykazują właściwą lepkość, co eliminuje potrzebę wspomnianego rozcieńczania.
Przygotowanie sprzętu wiąże się z połączeniem wszystkich potrzebnych elementów, podłączeniem urządzeń do prądu (o ile są napędzane elektrycznie, oczywiście), nalaniem farby do zbiornika i odpowiednim ustawieniu parametrów pracy (np. ciśnienia lub szerokości strumienia natrysku). Zalecane jest przy tym przeprowadzenie testu malowania na jakiejś mniejszej powierzchni, np. kartonie i w miarę potrzeb poprawienie ustawień.
Ostatnim etapem przygotowań będzie zadbanie o właściwą odzież. Przy malowaniu niskociśnieniowym i pneumatycznym najlepiej jest założyć cały strój ochronny, wliczając w to maskę i okulary. Powstająca przy powietrznym natrysku mgiełka może bowiem osiąść na malującym, a zawarta w niej farba bez większych przeszkód dostanie się do oczu i dróg oddechowych. Przy malowaniu hydrodynamicznym wystarczy maska, okulary i zwykły strój roboczy.
O czym pamiętać przy malowaniu natryskowym?
Choć jak już wspomnieliśmy, malowanie natryskowe nie należy do bardzo skomplikowanych prac, można przy nim popełnić kilka na pierwszy rzut oka małych błędów, które będą poważnie rzutować na jakość pokrycia, a nawet kondycję i długość użytkowania sprzętu.
Rodzaj farby
Wspominaliśmy już o tym, ale jest to na tyle ważna kwestia, że warto ją powtórzyć. Dobór odpowiedniego rodzaju farby do danego urządzenia jest bardzo ważny. Zbyt ciężki materiał szybko zatrze silnik, a jakość pokrycia mocno na tym ucierpi (o ile w ogóle sprzęt będzie w stanie wyrzucić z siebie farbę).
Dobór dyszy
Korzystając z agregatu, trzeba pamiętać nie tylko o parametrach jego samego, ale także zwrócić uwagę na dyszę. Jej szerokość powinna być dostosowana do rodzaju farby. Z dysz o najniższym przekroju — 0,009” do 0,013” — można korzystać przy farbach chlorokauczukowych, poliwinylowych i poliuretanowych. Do olejnych potrzebne będzie przynajmniej 0,015”, a do akrylowych i gruntowych 0,017”. Lateksowe wymagają nie mniej niż 0,021”, a epoksydowe 0,025”. Do ciężkich farb antykorozyjnych, przeciwpożarowych (pęczniejących) i szpachli akrylowych konieczna będzie średnica przynajmniej 0,043”.
Dysze mają także jeszcze jeden ważny parametr — kąt natrysku. Podaje się go dla 25-centymetrowego oddalenia od malowanej powierzchni. Stanowi on podstawę do określenia wielkości pasa natrysku — wystarczy pomnożyć go przez 5. Zarówno szerokość, jak i kąt natrysku są podane na każdej dyszy w postaci trzycyfrowego oznaczenia. Pierwsza z cyfr oznacza wartość kąta, a pozostałe dwie przekrój. Dla przykładu, oznaczenie 617 znalazłoby się na dyszy, która cechuje się kątem natrysku o wartości 60° i średnicą 0,017”. Trzeba przy tym pamiętać, że każdy agregat do malowania ma podaną maksymalną wartość przekroju dyszy, której nie wolno przekraczać. Stosowanie zbyt dużych dysz prowadzi bowiem do uszkodzenia pompy, a tym samym sporych wydatków na jej wymianę — znacznie taniej jest kupić od razu właściwą dyszę (lub nawet kilka na zapas).
Informacje o tym, jak dobrać agregat do malowania ścian znajdziesz na tej stronie.
Technika malowania
Tutaj mamy kilka ważnych kwestii — odległość od malowanej powierzchni, sposób rozprowadzania farb i ciągłość pracy.
Od odległości zależy, jak szeroki będzie strumień farby. W warunkach domowych nie powinien być on przesadnie szeroki — optymalna odległość to 15-20 cm. Nieco wydłuży to pracę, ale nie ma to wielkiego znaczenia przy małej powierzchni. Jeśli zaś planujemy malować metodą natryskową coś większego, warto zachować przynajmniej standardowe dla dysz agregatów 25 cm.
Farba powinna być rozprowadzana w taki sposób, aby nie spływała ona na już pomalowaną powierzchnię. Najlepiej więc malować ściany od góry do dołu. Bardzo ważne jest także prawidłowe ustawienie pistoletu — powinien się on poruszać zawsze prostopadle do powierzchni pokrywanej farbą. Ręka malarza nie może więc wykonywać ruchów po okręgu, które doprowadziłyby do nierównomiernego krycia. Nadgarstek powinien przy tym pozostawać rozluźniony.
Dla równomiernego pokrycia farbą istotna jest także ciągłość pracy — należy tak ją rozplanować, aby nie było dłuższych przestojów. W przeciwnym razie farba będzie się miejscowo gromadzić, tworząc plamy o innym odcieniu, co prowadzi też do powstawania ciężkich do usunięcia zacieków. W związku z tym dobrze jest upewnić się, czy nic nie będzie przeszkadzać ciągłości strumienia jeszcze przed rozpoczęciem pracy.
Czyszczenie urządzenia
Farba zasychając, tworzy osad, który potrafi skutecznie ograniczyć funkcjonowanie sprzętu, a nawet całkowicie wyłączyć go z użytku. Niezwykle ważne więc jest dokładne wyczyszczenie każdego użytego narzędzia użytego do malowania. Trzeba też usunąć całą niewykorzystaną farbę ze zbiorników.
W zależności od użytych farb, narzędzia trzeba umyć wodą lub rozpuszczalnikiem (np. acetonem). Na największą uwagę zasługuje tutaj pistolet natryskowy — nawet najmniejsze ślady muszą z niego zniknąć. Czasem samo przepłukanie i przetarcie nie pozwoli usunąć wszystkich zabrudzeń. W takim przypadku potrzebny będzie też pędzelek lub miękka szczoteczka. Gdy pistolet będzie już czysty, pozostaje tylko wytrzeć go do sucha i odstawić do wyschnięcia. Trzeba też pamiętać, aby w miarę możliwości wykorzystany do mycia rozpuszczalnik nie miał kontaktu z niemetalowymi elementami urządzenia — może on bowiem zniszczyć uszczelki i inne miękkie elementy przy dłuższym kontakcie.
Trzeba też pamiętać, że z odstawianego na dłuższy czas sprzętu koniecznie musimy usunąć całą zalegającą wodę, nawet jeśli zostały tylko jej resztki. Może ona bowiem powodować powstawanie ognisk korozji na metalowych elementach.
Podsumowanie
Malowanie natryskowe to bardzo dobra alternatywa dla tradycyjnego malowania ręcznego. Nie tylko wyraźnie przyspiesza cały proces pokrywania ścian i innych elementów farbą, ale także umożliwia równomierne jej nałożenie bez dużego wysiłku. Trzeba jednak pamiętać, że wiąże się z nią dość znaczna inwestycja — konieczny będzie zakup przynajmniej pistoletu natryskowego, zestawu pistoletu z kompresorem lub agregatem malarskim. Ten ostatni jest polecany szczególnie profesjonalnym ekipom, gdyż zapewnia wysoką efektywność prac nawet na bardzo dużych powierzchniach.
