Najbardziej popularnym narzędziem służącym do robienia otworów w metalach są wiertła spiralne. Aby otwory były precyzyjne i dokładnie zwymiarowane należy pamiętać o kilku ważnych zasadach związanych ze stosowaniem mechanicznych wiertarek ręcznych.
Istotny jest tu dobór odpowiedniego wiertła oraz prawidłowa technika wykonywania otworu. Jak w praktyce stosuje się wiertło spiralne do metalu i o czym jeszcze należy pamiętać?
Jak odpowiednio dobrać wiertło
Trzy najważniejsze parametry decydujące o wyborze wiertła to jego kąt wierzchołkowy, kąt skrętu rowków oraz rodzaj materiału, z jakiego jest wykonane. Narzędzia o małym kącie wierzchołkowym są najbardziej przydatne przy głębokim wierceniu w twardych materiałach. Z kolei duży kąt wierzchołkowy znajduje zastosowanie w przewiercaniu cienkich powierzchni, na przykład blachy. Skręcenie rowka dobiera się w zależności od twardości materiału, w którym robimy otwory. Duży kąt nachylenia rowka stosuje się do materiałów miękkich (stopy metali lekkich, miedzi oraz cyny), a mały kąt nachylenia do materiałów twardych (stale stopowe i wysokostopowe).
Do wiercenia w metalu nie nadają się wiertła wykonane ze standardowej stali narzędziowej. Szybko ulegają one stępieniu i deformacji. Biorąc pod uwagę materiał wykonania, można podzielić wiertła na trzy najbardziej popularne rodzaje:
- Wiertła tytanowe – pokryte powłoką azotku tytanu, są twarde i dobrze znoszą obciążenia, sprawdzają się przy wszystkich rodzajach metalu z wyjątkiem stali sprężynowej i aluminium stopowego.
- Wiertła ze stali szybkotnącej HSS – wykonane z wysokostopowej stali narzędziowej, najczęściej stosowane do żeliw (żeliwa szarego, spiekanego oraz ciągliwego) i stali stopowych oraz węglowych.
- Wiertła kobaltowe – zrobione ze stali szybkotnącej HSS z dodatkiem stopu kobaltu, który gwarantuje wysoką wytrzymałość termiczną, dobre do stali szlachetnej, w szczególności stali antykorozyjnych i żarowytrzymałych.
Jak nacisk i prędkość wiertła stosować
Najczęstszym błędem przy wierceniu jest zbyt duża prędkość wiertła do metalu i za mały nacisk. Im twardszy materiał, tym mniejszą prędkość stosujemy. O prędkości decyduje również średnica wiertła. Im jest ona większa, tym mniejsza powinna być prędkość. Często trudno jest uzyskać optymalne parametry prędkości uwzględniające zarówno rodzaj wierconego materiału, jak i średnicę wiertła, ale jeżeli podczas wiercenia powstają ładne i długie wióry, znaczy to, że prędkość jest prawidłowa. Jeżeli chodzi o nacisk, należy pamiętać, że kiedy będzie on za mały, może dojść do nagromadzenia się zbyt dużej ilości ciepła, a w efekcie nadpalenia otworu i rozhartowania narzędzia. Dlatego nacisk powinien być tym większy, im twardszy jest materiał, a wektor nacisku powinien pokrywać się z osią wiertła.
O czym jeszcze należy pamiętać
Podczas wiercenia w metalu powstają duże ilości ciepła, które odprowadzane są razem z wiórami, ale też absorbowane są przez wiertło i obrabiany materiał. Aby zmniejszyć tarcie i uniknąć uszkodzeń metalu i narzędzia, powinno się stosować emulsje chłodzące, czyli specjalne oleje lub smary. Nie wolno w tym celu stosować wody, gdyż może do spowodować korozję.
Przydatną czynnością w przypadku wiercenia otworów o dużych średnicach jest również nawiercenie otworu o mniejszej średnicy. Dzięki temu unikniemy ślizgania się większego wiertła, a właściwy otwór będzie bardziej precyzyjny. W pracy z bardzo twardymi metalami warto podzielić wiercenie nawet na kilka etapów, wykonując stopniowo otwory o coraz większej średnicy.
Ostatnią, ale równie ważną kwestią są zasady bezpieczeństwa. Bez względu na wiedzę i umiejętności użytkownika, podczas wiercenia w metalu należy zawsze postępować zgodnie z zaleceniami producenta wiertarki. Warto pamiętać o rękawicach ochronnych, zabezpieczeniu oczu i słuchu oraz masce pyłowej. Zastosowanie się do tych zasad to pierwszy krok do prawidłowego i efektywnego wiercenia w metalu.
Poradę dostarczył Tooles.pl, dobry sklep z narzędziami, w którym kupisz najlepsze wiertła do metalu.
